++สุวัณณะเมณฑกะ พญาแพะคำ (ပႄႉၶမ်း) วัดทุ่งโป่งเมืองปาย แกะจากไม้พุทรา(บ่าตัน)กลางตลาดอายุมากกว่าร้อยปี แกะโดยสล่ามีชื่อท่านหนึ่ง อุดปรอท ลงรักปิดทอง ลงจารใต้ฐานกำกับไว้ ขนาด2.8x2.3cm. เลี่ยมเงินพร้อมใช้++

++สุวัณณะเมณฑกะ พญาแพะคำ (ပႄႉၶမ်း )++

..อุ่งพว๊ะ แป๊เฮ้ยลาดกั๋นก็เปิ้นซุม  อุ่มพว๊ะเป้อเก๋ามีแป๊ฮ่างแข่นหลายโต๋ ผีกนโก๋ตื่นพ่าย เป้ออั๋นเก๋ามีเขาตาก เปิ้นอ่ำถากจ๊ะไหล้สักกำอุ่งพว๊ะ แป๊เฮ้ย เป้ออั๋นเก๋าเป็นขุนโหลงโว้งอิ่งต่าสิกจา ผีกนไหลกันมาต้อนเจ้า ผีหันก็ผีฮักตั๊กลาดต่ออ๋อนตาง พ่อแม่เฒ่าแก่หันก็ฮักตั๊กลาดต่ออ๋อนตาง สย่าพุงกีหันก็ฮักตั๊กลาดต่ออ๋อนตาง สาวหันก็สาวสู้ผาดเสอู้เสแม่มาจู... ฯลฯ

.....ที่กล่าวมาเป็นคาถาแพะคำแบบไทใหญ่ที่ปรากฏอยู่ในตำราตามความเชื่อแต่โบราณ  เนื้อความคาถากล่าวถึงว่า แพะคำเป็นขุนสิกจาหรือพระอินทร์ผู้เป็นใหญ่สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ที่ไปทางไหนคนก็นิยมชมชอบ ผีเห็นเราก็รักเมตตา ผู้ใหญ่เห็นก็รักเมตตา ครูบาอาจารย์เห็นหน้าก็เมตตา สาวเห็นสาวก็ชอบพรากจากพ่อแม่มาหาฯลฯเป็นต้น...

....แพะวิเศษ ตัวหนึ่งที่นับว่าได้ยินอยู่บ่อยๆ คือแพะของท่านเมณฑกะมหาเศรษฐี หนึ่งใน5เศรษฐีที่ร่ำรวยที่สุดในครั้งพุทธกาล ด้วยอานุภาพอันวิเศษของแพะที่คายทองคำให้แก่เศรษฐีวันละก้อนจนร่ำรวยมากด้วยแพะคายคำนั้น แพะนอกจากจะเป็น1ใน12นักษัตรแล้ว คนทั่วไปก็นิยมพกพาเพื่ออานุภาพไปในทางชนะทุกอย่าง…

...แพะในภาษาไทใหญ่ ออกเสียงว่าแป๊ แปลว่า ชนะ ไม่มีแพ้ตลอดกาล คนไทใหญ่นิยมเรื่องแพะอยู่หลายๆประการและมีตำรารองรับอยู่หลายๆสายครูแตกต่างกันออกไปตามสาย บ้างนิยมนำเขาควายฟ้าผ่ามาแกะ บ้างนิยมนำไม้อาถรรพ์ตามตำรามาแกะบ้าง ก็ว่ากันไปตามความเชื่อของสำนักนั้นๆ

1. ด้านมหาอำนาจ แพะไปพ้องเสียงกับคำ แป๊ที่แปลว่าชนะ ใครที่พกพาแพะ มักจะไม่แพ้ใคร มักมีความชนะอยู่เสมอ

2.ด้านเสน่ห์เมตตามหานิยม เชื่อว่าแพะตัวผู้ตัวหนึ่งมีเมียแพะมากกว่า10 อาจถึงหลายสิบตัวเลยทีเดียว

3.แพะเป็นสัตว์ที่มีกำลัง เป็นสัตว์ที่มีอารมณ์ทางกามสูง

4. แพะมีเขาเป็นอาวุธ พุ่งชนทุกอุปสรรค ไม่ย่อท้อในปัญหาที่ขวางหน้า

5.แพะนับว่าเป็นสัตว์1ใน12นักษัตร คนโบราณที่เกิดปีมะแมนิยมนำมาใส่ถุงเป้งค้ำหนุนดวงชะตาบ้าง ครูสล่าอาจารย์แต่ก่อนนิยมมาใส่ขันตั้งเวลาทำบ้านเรือน ทำก่อสร้างต่างๆเชื่อว่าชนะอาถรรพ์ที่เรียกว่าแป๊ขึดแป๊จา เป็นต้น…

(ข้อมูลจากพระอาจารย์อภิวัฒน์ วัดทุ่งโป่งเมืองปาย)