ตะปูสังฆวานร หรืออีกชื่อเรียกนึงคือ ชินสังฆวานร วัตถุเครื่องรางที่มีคุณสมบัติในการกันภูติผี
มักถูกสร้างโดยเกจิอาจารย์ชื่อดังที่มีอาคมแก่กล้า เดิมทีเป็นวัสดุที่สร้างขึ้นเพื่อใช้สำหรับเป็นตัวยึดอุโบสถ หรือปราสาทราชวัง
เนื่องจากในสมัยอยุธยายังไม่มีตะปูแบบที่ใช้ในปัจจุบัน จึงต้องหลอมชินเขียวและดีบุกทำมาเป็นตะปู และเรียกว่า ตะปูสังฆวานร
ด้วยอายุการใช้งานที่ยาวนาน และผ่านการศาสนพิธี สวดมนต์ รวมถึงการปลุกของเกจิอาจารย์ ที่ทำพิธีภายในโบสถ์มาอย่างนับไม่ถ้วน
ตะปูสังฆวานร จึงดูดซับเอาคาถาเหล่านั้นจนมีความขัง เกจิอาจารย์ทั้งหลายจึงเล็งเห็นถึงความขลังจึงนำ ตะปูสังฆวานร มาทำเป็นของขลัง
เพราะเชื่อในพลังของพุทธคุณ จึงนิยมนำมาหลอมเป็นพระเนื้อชิน มีดหมอ มีดอาคม เพื่อใช้สะกดหรือปลดปล่อยวิญญาณ
ส่วนความเป็นมาตามตำนาน ตะปูสังฆวานร เกิดจากพญาวานรตนหนึ่งได้ลงมาจุติยังโลกมนุษย์ และได้บวชในพุทธศาสนา แต่ยังมีจิตใจที่หลงไหลในอำนาจและฤทธิ์เดชของตนเมื่ออดีตชาติ
ยังชอบใช้อำนาจเดิมที่มีอยู่ในการเหาะเหิรเดินอากาศ เพื่อไปเก็บรวบรวมเหล็กไหล ที่ล่องลอยอยู่ในอากาศแล้วนำมาหลอมเข้ากับเงินบริสุทธิ์และปลุกเสกอริยธาตุขึ้นมาใหม่
จากนั้นจึงนำไปเก็บไว้ในถ้ำลึกที่ตนอาศัยอยู่ เพื่อใช้ในการทดสอบฌานสมาบัติและฤทธิ์อำนาจของตัวเอง
ด้วยความหลงในฤทธิ์และอำนาจ พญาวานร จึงไม่ได้มีความคืบหน้าในสายธรรมะ จนถึงเวลาดับขันธ์ ด้วยจิตที่ยังผูกพันอยู่กับธาตุดังกล่าว ทำให้จิตของพญาวานรนั้นคอยตามปกป้องตัวธาตุ
ไม่ให้ได้ตกไปอยู่ในมือของหมู่มารที่มีอคติต่อพระพุทธศาสนา จึงเป็นที่มาของ ตะปูสังฆวานร ในตำนาน
| 
