พระนารายณ์ทรงปืน เนื้อดินพิมพ์ใหญ่ กรุวัดพระศรีรัตนมหาธาต จ.ลพบุรี องค์นี้สภาพสวยเดิมจากกรุ มีการลงรักทาชาดปิดทองและครบกรุทั่วองค์พรือเรียกว่าครบสูตร ทั้ง" ลงรัก ปิดทอง ร่องชาด" ขนาดกว้าง 7ซม. สูง 9 ซม. เก็บไว้ดูเป็นองค์ครูได้เลย
วัดพระศรีรัตนมหาธาต จ.ลพบุรี เป็นโบราณสถานซึ่งสร้างมายาวนานสัณนิฐานว่าสร้างมาตั้งแต่ราว พ.ศ.1500 -1800 และมีการดูแลปฏิสังขรณ์ต่อเติมดัดแปลงกันเรื่อยมา มีหลักฐานการบูรณะในสมัยสมเด็จพระราเมศวร ,สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ , สมเด็จพระนารายร์มหาราช เป็นต้น โดยพบศิลปะในรูปแบบต่างๆ ซึ่งมีหลายยุคหลายสมัย พระเครื่องที่พบที่วัดพระศรีรัตนมหาธาตนี้ส่วนมากจะเป็นพระเครื่องชนิดเนื้อชินเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งมีทั้งเนื้อชินเงินและเนื้อชินตะกั่วสนิมแดง มีพบพระเนื้อสัมฤทธิ์และพระเนื้อดินเผาอยู่บ้างแต่ไม่มากพระเครื่องส่วนใหญ่ที่พบของกรุนี้ส่วนใหญ่เป็นพระสิลปะลพบุรี และทำตามแบบศาสนาพุทธนิกายมหายาน อย่างพระแผงต่างๆ จะเห็นเป็นพระาสามองค์อยู่ในแผงเดียวกันนั้นก็ทำตามคติมหายานทั้งสิ้นที่เห็นได้ชัดก็คือ พระนารายณ์ทรงปืนที่มีพระนาคปรกประทับนั่งอยู่ตรงกลางเป็นองค์พระประธานและรูปสี่กรเป็นรูปของพระอวโลกิเตศวร และมีรูปของสตรีอยู่อีกด้านหนึ่งซึ่งเป็นพระนางปรัชญาปารมิตา ซึ่งเป็นพระโพธิสัตว์ในคติพุทธศาสนานิกายมหายานที่เผยแพร่เข้ามาพร้อมกับศิลปะขอมแบบบายนในสมัยพระเจ้าชัยวรมันที่7 ของขอม ซึ่งมีอิทธิพลในถภูมิภาคแห่งนี้ในสมัยนั้น
พระนารายณ์ทรงปืน ที่ได้ชื่อเรียกแบบนี้ ก็เรียกขานกันมานมนานแล้ว ตั้งแต่มีการแตกกรุและผู้ที่ได้พบเห็นก็นึกว่ารูปพระอวโลกิเตศวร ที่มีสี่กรนั้นเป็นองค์พระนารายณ์ ในส่วนที่เห็นพระกรต่างทรงถือสิ่งของอยู่นั้น พระบางองค์ก็เห็นไม่ชัดว่าถืออะไรแน่ และเห็นเป็นรูปยาวๆ ก็นึกเอาเองว่าน่าจะเป็นคันศร ซึ่งความเป็นจริงแล้วทรงถือดอกบัว และมีก้านยาวลงมายิ่งซ้ำร้ายบางคนเห็นเป็นปืนยาวเอาก็มี ก็เลยทึกทักเรียกกันว่า " พระนารายณ์ทรงปืน"กันเสียเลย และก็เรียกกันแบบนี้มายาวนานแล้ว ก็เลยกลายมาเป็นชื่อเรียกตามกันมาว่า " เป็นพระนารายณ์ทรงปืน แถมพุทธคุณของพระพิมพ์นี้ยังเด่นทางด้านอยู่ยงคงกระพันชาตรีอีกด้วย มีผู้ที่บูชาพระนารายณ์ทรงปืนแล้วถูกยิงไม่ออก ยิงไม่เข้า จึงเชื่อถือกันมาแบบนี้ตลอดมา พระนารายณทรงปืนเป็นพระเครื่องขนาดเขื่อง หรือจะเรียกว่า เป็นพระแผงก็ได้ ในสมัยก่อนคนนิยมกันมากมักจะนำมาถักลวดห้อยคอกัน พระที่พบส่วนมากจะเป็นเนื้อชินเงินและชินตะกั่วสนิมแดงที่เป็นเนื้อสัมฤทธิ์และเนื้อดินนั้นพบน้อยมาก
|