พระร่วงยืนประธานพร แผ่นเงิน (แผ่นดุนเงิน หรือหน้ากากเงิน ) กรุวัดพญาดำ จ.สุโขทัย พิมพ์เป็นพิมพ์เดียวกับพระร่วงหลังรางปืน เนื้อตะกั่วสนิมแดงทุกประการ ต่างกันที่เนื้อและการสร้าง อายุเก่ายุคเดียวกัน เป็นพระที่หายากมาก สภาพสวย ขนาดกว้าง 2.5 ซม.สูง 8 ซม.
กรุวัดพญาดำ อยู่ในวัดพญาดำ ตั้งอยู่นอกกำแพงเมือง อุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย เดิมไม่ใช่ชื่อวัดพญาดำ แต่คงถูกเรียกเมื่อภายหลัง เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้เสด็จเมืองศรีสัชนาลัย ในปี พ.ศ.2450 พระองค์ได้พระราชนิพนธ์หนังสือ " เที่ยวเมืองพระร่วง" มีตอนหนึ่งที่ทรงพระราชนิพนธ์ถึงวัดแห่งหนึ่งที่เสด็จประพาสว่า "ที่นี่มีวิหารรูปร่างคล้ายวัดศรีชุม ที่แบ่งออกเป็นสองห้อง ด้านตะวันตก ( คือด้านที่หันไปทางถนน ) มีรูปพระยืน ด้านตะวันออก มีพระมารวิชัย ประตูยังมีซุ้มติดอยู่ มีใบระกา ทางด้านตะวันออก และเจดีย์อีกหลายองค์ มีกำแพงล้อมรอบลาน วัดนี้ถึงจะเป็นวัดเล็กก็จริงแต่ท่าทางจะเป็นวัดที่อยู่สบาย ส่วนใหญ่ก่อด้วยศิลาแลง มีอยู่ที่เชิงเขาใกล้วัดนี้ จึงเห็นว่า อย่างไรคงไม่กันดานน้ำ บางทีจะเป็นวัดนี้ที่ในพงศาวดาร กรุงเก่าเรียกว่า วัดไม้งาม เป็นที่ตั้งทัพหลวงของสมเด็จพระนเรศวร เมื่อเสด็จขึ้นมาปราบขบถ พระยาพิชัยและพระยาสวรรคโลก ที่ข้าพเจ้านึกเช่นนนี้ เพราะเห็นว่าเป็นวัดที่อยู่ริมถนนพระร่วง ทางมาจากสุโขทัย และดูอยู่ในภูมิที่เหมาะ นอกจากนี้ยังพบพระรัตนตรัยมหายานด้วย คือมีพระพุทธรูปนาคปรกอยู่ตรงกลางพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวรอยู่เบื้องขวานางปัญญาบารมีอยู่เบื้องซ้าย "
แต่จากการสำรวจโดยเจ้าหน้าที่อุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย ตามลักษณะสภาพโบราณที่พระบามสมเด็จพระมงกุฏเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพรรณาไว้นั้น ตรงกับโบราณสถานที่เรียกกันในปัจจุบันว่า "วัดพญาดำ" สาเหตุที่เรียกวัดพญาดำ เนื่องจากมีคนร้ายลักลอบขุดหาพระพิมพ์และพบพระพิมพ์นางพญาเนื้อสีดำเป็นจำนวนมาก จึงทำให้ ราษฎรแถบนั้น เรียกชื่อวัดว่า "วัดพญาดำ"
|