อาณาจักรจาม ครอบครองดินแดนเวียดนามใต้มาหลังพุทธกาลสามสี่ร้อยปี แผ่อำนาจจนเข้ามาในแผ่นดิน ขอม สุวรรณโคมคำ สุพรรณ นครปฐม ตอนนั้นยังไม่มีไทย ไม่มีประเทศไทย พระเจ้าชัยรวรมันที่  2 ปลดเอกขอมจากจามได้ ด้วยกลอุบาย เข้ายึดครองมาจนลพบุรี พิมาย สร้างทางน้ำเชื่อมทิ้งไว้ ตอนนั้นมีสุโขทัยอ่อนๆล่ะ แต่ไม่เข็มแข็งจะส่งออกเครื่องสังคโลกได้ก้อต้องผ่านแม่น้ำลงอ่าวไทย ไปส่งจีน อินโด มาเล (หลักฐานเรือล่มที่พบเจอตามเส้นทาง) ราชวงศ์สุพรรณภูมิตกลงเข้ายึดครองและสร้างราชธานีอโยธยาขึ้นมาปากแม่น้ำเพื่อเก็บค่าส่วยจากสุโขทัย ทำให้อาณาจักรสุโขทัยอ่อนแอลง ราชธานีอโยธยาเริ่มเข้มแข็งเรื่อยมา การแก่งแย่งนครอโยธยาถึงเกิดทุกราชวงศ์ ไม่ว่า ราชวงค์พระร่วง สุพรรณภูมิ  อู่ทอง สุโขทัย เรื่อยมาจนเสียกรุงครั้งที่สอง 

(ข้อเขียนจากความรู้ที่รวบรวมมา บ้านสันทราย วันที่29 กันยายน 2515)