พระนางจามเทวีทรงสร้างพระคงเพื่อเป็นขวัญกำลังใจให้กับเหล่าทหารผู้กล้าของพระองค์ และป้องกันอันตรายให้กับทหารประชาชนทั่วไป ซึ่งพระคงยังแฝงไปด้วยประวัติศาสตร์ อันยาวนานนับพันกว่าปีของอาณาจักรนี้ได้เป็นอย่างดี
จากฝีมือการสร้างนั้น พระคงได้ถูกสร้างเมื่อพันกว่าปีที่แล้ว ฝีมือมอญ และถ้าเป็นฝีมือของมอญก็เป็นเจ้าถิ่นที่ลงมือสร้างเอง ไม่ใช่ช่างที่ติดตามมากับพระนางจากลพบุรี และผู้ที่ปลุกเสกก็คงเป็นใครไปไม่ได้นอกจากฤาษีผู้เป็นใหญ่ในท้องถิ่น ที่มีฤทธิ์เดช ไม่เกรงกลัวใคร ย่อมมีชื่อเสียง คงกระพันชาตรีที่อยูเหนือกว่าคุณวิเศษอื่น ๆ ในสมัยนั้นพระการรบเป็นแบบประชิดตัวการที่มีคุณวิเศษทางคงกระพันย่อมเหนือคุณวิเศษอื่น ๆ และฤาษีองค์นั้นก็คือ ฤาษีวาสุเทพนั่นเอง
จากรายละเอียดของพระคง ดูจากพระพักตร์(หน้า)ของพระคงแล้วจะสังเกตได้ว่าหน้าของพระคงไม่เหมือนกับหน้าของพระสกุลลำพูนพิมพ์อื่น ๆเลย พระหน้าของพระคงจะกว้าง คางจะเป็นเหลี่ยม แสดงให้เห็นถึงความเข้มแข็งและแข็งแรง เหมือนกับนักรบ องค์พระเองทุกส่วนสัดก็ส่ำสัน ซ้ำยัง มีกริยาที่แข็งกระด้างปะกอบในองค์พระอีกด้วย สังเกตได้จากการวางมือซ้ายของพระคงที่ มีการหักศอกแบบฉับพลับ แบบไม่เกรงกลัวใคร หรือเรียกง่าย ๆว่า แข็งข้อ ส่วนกลุ่มของใบโพธิ์นั้นช่างได้ออกแบบได้อ่อนช้อยต่างกับองค์พระอย่างชัดเจน กลุ้มโพธิ์ถูกอกแบบได้อย่างลงตัวเหมาะเจาะ ใบโพธิ์มีความเหมือนจริง ทุกใบ คล้าย ๆกับถูกลมพลัด ส่วนฐานของพระคง ก็ถูกออกแบบได้อย่างลงตัว ช่างได้สร้างอย่างวิจิตร ทำให้ภาพรวมของพระคงดูแล้วมั่นคงแข็งแรง ทั้งยังตกแต่งออกมาอย่างสวยงามยากที่จะทำการลอกเลียนแบบได้ ถ้าเอารายละเอียดที่ได้กล่าวมาแล้วนั้นรวมกัน ก็ต้องบอกว่า สมัยนั้นทหารมีความเข้มแข็งที่ให้ความสงบร่มเย็นเกิดในพระนคร บ้านเมืองจึงมีความมั่นคง สงบสุขดี
- หน้าของพระคงองค์นี้ มีลักษณะกว้างเป็นรูปสี่เหลี่ยมมุมตัด ตอนบนกว้างกว่าตอนล่างคล้ายบาตรคว่ำ รูปหน้าแสดงถึงคนที่แข็งแรง ใจหนักแน่น สมกับเป็นนักรบ มีเส้นกระจังหน้าหรือว่าไรพระศกอย่างชัดเจนถือได้ว่าเป็นความงามความสมบู๊อย่างหนึ่งที่หาได้ยากในพระคง มีคิ้ว มีตา ทางด้านซ้าย ซึ่งทั้งคิ้วและตานี้ มักจะเสียหายได้ง่ายแต่ว่าพระกรุเก่ายังมีคิ้วมีตาให้เห็นถือว่ายังรักษาความสมบูรณ์ไว้ได้เป็นอย่างดี จมูกก็ตั้งโด่งสวยสดงดงาม ปากพระคงองค์นี้ก็ยังติดมา เพราะส่วนมากปากของพระคงจะเสียทั่งกาเวลาและการถอดออกจากปล็อกจะทำให้บริเวณปากครูดไป
|