ผ้ายันต์ที่บ่งบอกความเชื่อและความศรัทธาของชาวล้านนาเป็นอย่างดี ซึ่งในผ้ายันนี้มีเรื่องราวที่แฝงด้วย "ฤทธี" อันเกี่ยวกับความรักความเมตตาไว้หลากหลายอย่าง อย่างแรกที่จะพูดถึงคือ...

- รูป คือ "พญาเขาคำล้านนา" เทวบุตรนักรักจากแดนสรวง ยอดแห่งสิเน่หา แรงฤทธิ์อิทถีนารี.., เทวบุตรรูปงามองค์หนึ่งซึ่งถือว่า เป็นยอดนักรัก นักรบ แห่งล้านนา นาม "พญาเขาคำ" ไปเสียมิได้ บางท่านกล่าวนามยกให้ท่านเป็น "ขุนแผนแดนล้านนา" หรือ ที่เรียกขานกันในนามว่า "พญาเขาคำผู้มากเมีย" ด้วยเรื่องความเด่นด้านมหาเสน่ห์ของท่านนั้น มีมากมายของเทวบุตรจากแดนสรวงท่านนี้นั่นเอง

- ต่อมาเป็นรูป "อิ่น" คือ "ความรักใคร่กลมเกลียว" ลักษณะเป็นชายหญิงกอดกันธรรมดา ซึ่งพิจารณาบทคาถาที่แวดล้อมแล้ว สื่อถึง คนและเทวดารักใคร่เมตตา เป็นเตชะบารมี วุฒิจำเริญด้วยข้าวของเงินทองแล

- ต่อมาเป็นรูป "อิ่นนาค" นาค ถือว่าเป็นเทพแห่งน้ำ ซึ่งคงหมายถึงว่า แม้นว่าหากเราได้เดินทางทางน้ำ เหล่าผีพราย ผีเงือก นาค หรือเหล่าสรรพสัตว์ที่สิงสถิตอยู่ในสายน้ำ ย่อมรักใคร่เมตตาเรา ให้ตัวเราเดินทางได้อย่างปลอดภัย อีกนัยยะหนึ่งก็เปรียบเสมือนความชุ่มเย็นอีกด้วย ทั้งที่ในรูปแบบการเขียน คือ "ชายหญิงกอดกันมีนาครอบ" หมายความว่า "ความชุ่มชื้นร่มเย็นเป็นสุข ไปทางไหนก็มีแต่คนรัก"

- ต่อมาเป็นรูป "แม่ชั่ง" เปรียบเสมือนการทำมาค้าขาย โชคลาภเงินทอง เมตตามหานิยม (เซาะว่าหากิ๋น) แล

- ต่อมาเป็นรูป "สิงห์" เป็นสัตว์ที่มีพละกำลังมาก เหล่าสรรพสัตว์ล้วนเคารพยำเกรง ซึ่งหมายถึง เมื่อมียันนี้ไว้กับตัวจะเป็นมหาอำนาจ ผู้คนเคารพยำเกรง เดินทางออกสู่ประชุมชนอย่างใจหาญไม่หวาดหวั่นแล

- ต่อมาเป็นรูป "นาคบาศ" หรือ "นาคบ่วงบาศ" ในความเชื่อถือกันมาตั้งแต่โบราณว่ากันว่า บ่วงนาคบาศจะช่วยปกป้องคุ้มครองภัยทั้งหลาย (ภัยพิบัติ) และยังเป็นสิ่งที่จะช่วยปราบมารทั้งหลาย และที่สำคัญก็คือ หากผู้ใดมีบ่วงนาคบาศนี้ไว้ "จะมีกินมีใช้ไม่รู้จักหมดสิ้น" เหมือนดั่งที่ "งูหรือพญานาคสองตนกำลังกินหางซึ่งกันและกัน" และเมื่อใดที่มันกินไปจนถึงหัว มันก็คลายลำตัวออกมา แล้วก็กลืนกินกันไปอยู่อย่างนั้นเอง

- สุดท้ายเป็นรูป "นกหัสดีลิงค์" เป็นชื่อนกใหญ่ชนิดหนึ่งในเทวนิยายว่า เป็นสัตว์หิมพานต์ชนิดหนึ่ง ว่ามีขนาดใหญ่มาก มีกำลังมหาศาล เทียบเท่าช้างสาร 5 ตัว ลำตัวเป็นนก มีปีก มีหาง อย่างนก แต่หัวเหมือนช้าง มีงวง มีงา นั้นหมายถึง "เป็นตบะอำนาจ มีข้าบริวาร และเป็นของผู้มีบุญ"

"... ทุกคนล้วนย่อมอยากเป็นที่รักใคร่ เป็นเมตตาและเสน่ห์พบเห็นของคนทั้งหลาย ความงดงามที่เกิดขึ้นบนเครื่องรางแต่ละชิ้น ล้วนบ่งบอกถึงวิถีของบรรพชนได้อย่างดี เล่นเพื่ออนุรักษ์หรือศรัทธาเพื่อแสวงหาผลกำไร ก็แล้วแต่ท่านจะเลือกเอง ..."

:: ขอขอบพระคุณข้อมูล จาก พี่เชน เชียงใหม่ และ พี่กันต์ ล้านนา ณ ที่นี้ด้วยครับ ::