ในเรื่องตำราเมตตาสายหลักของอ.ท่าวังผาหรือแถบๆอ.ใกล้เคียงนั้นต้องพูดถึงสายเมตตาครูบายาวิราช วัดนาทราย สายเมตตานี้ถือว่าเป็นสายใหญ่ของท่าวังผา แต่น่าเสียดายที่สายเมตตาของท่าวังผาไม่โด่งดังเท่ากับสายคงกะพันอย่างครูบาดอนตัน เนื่องจากว่าสมัยก่อนนั้นความนิยมต้องสายคงกะพันประกอบกับช่วงนั้นที่จ.น่านมีผกค.จึงเกิดการสู้รบกันทำให้ตำรวจทหารที่มารบเมืองน่านสมัยนั้นเข้าหาสายคงกะพันครูบาดอนตันหมด ทำให้สายเมตตาทางวัดนาทรายซึ่งเป็นสายใหญ่นั้นได้ถูกลบเลือนไป ต้นตำหรับสายเมตตาของท่าวังผา ถ้าไล่ๆลำดับความจะได้ความว่าดังนี้ ครูบายาวิราช วัดนาทรายท่านจะเป็นต้นตำหรับของสายเมตตาท่านจะสร้างวัตถุมงคลที่เป็นเมตตาเสียเป็นส่วนใหญ่โดยใช้ผ้าปิดหน้าศพหรือผ้าคลุมศพในการนำมาทำผ้ายันต์เมตตา โดยตำราเมตตาของท่านั้นส่วนใหญ่จะเป็นรูปสัตว์ต่างๆและที่สำคัญเอกลักษณ์อย่างหนึ่งนั้นเช่น อิ่นม้ามีธง ซึ่งจะเป็นเอกลักษณ์ชัดเจนของสายนี้ ครูบายาวิราชท่านนั้นมรณะราวๆปี2505 ส่วนลูกศิษย์ลูกหาของท่านนั้น ครูบาดวง วัดท่าค้ำ ครูบาก๋ง วัดศรีมงคล ครูบาดอนตัน วัดดอนตัน ครูบาวงศ์ วัดหนองม่วง ครูบารอด วัดปิตุราษฎร์ ครูบาเสาร์ วัดนาทรายรวมทั้งครูบาสม วัดเมืองรามก็เคยมาเรียนเมตตากับครูบายาวิราช ซึ่งครูบารอดนั้นถือว่าได้นำเอาตำราเมตตาของครูบายาวิราช มาใช้เป็นผ้ายันต์ปั๊มที่เราเห็นปัจจุบัน ส่วนครูบาเสาร์ที่ได้รับการแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาสองค์มาจากครูบายาวิราชนั้นท่านได้นำตำราเมตตานี้มาวาดลงผ้ายันต์คลุมศพ หากท่านได้ศึกษาจะเห็นว่าการวาดรูปภาพต่างๆประกอบผ้ายันต์ฝีของครูบายาวิราชที่เป็นอาจารย์ กับครูบารอด ครูบาเสาร์ ฝีมื้อนั้นต่างกันสิ้นเชิง โดยฝีมือครูบายาวิราชนั้นจะวาดรูปค่อนข้างอ่อนช้อยสวยงาม ส่วนฝีมือการวาดรูปครูบาเสาร์นั้นฝีมื้อการวาดรูปจะสวยงามเหมือนกันแต่ความอ่อนช้อยจะไม่ค่อยมี ส่วนของครูบารอดนั้นจะวาดรูปไม่ค่อยสวยเท่าไหร่
ผ้ายันต์คลุมศพนี้เป็นการวาดของครูบาเสาร์ วัดนาทรายลูกศิษย์ครูบายาวิราชและเป็นศิษย์รุ่นน้องของครูบารอด วัดปิตุราษฎร์ ครูบาเสาร์ท่านเกิดปี2473 มรณะเมื่อปี2527 รวมอายุแค่53ปี เสียดายท่านมรณะภาพอายุไม่มาก ผ้ายันต์คลุมศพผืนนี้ท่านเป็นผู้เขียนและวาดรูปให้กับอาจารย์ท่านช่วงครูบายาวิราชเริ่มชรา ขนาดควายาว 36x35นิ้ว เจ้าของเดิมใช้ตะปูติดฝาบ้านไว้ ผ้ายันต์ผืนนี้ท่านลงยันต์ไว้ดังนี้ อิ่นแก้วอิ่นคำ อิ่นม้า อิ่นช้าง พญาช้างเผิอกโขลง ไก่แก้วกุ๊กลูก นกเก้าแก้วนกเก้าคำ พญาเต่าเรือน วัวกินนมเสือ หนูกินนมแมว จิ้งจกสองหาง พญากาเผือก สาริกา เสฐินีชั่งยอยคำ พญาหงษ์ทอง กระต่าย ม้า สุนัข นางกินรี และใต้ผ้ายันต์เขียนกำกับไว้ว่า "เสาร์ สุภา วัดนาทราย ผ้ายันต์เมตตา" โดยผ้ายันต์คลุมศพผืนนี้ผืนที่สองที่ได้เห็น อีกผืนนหนึ่งอยู่ที่ท่าวังผานี้แหล่ะครับ ผืนนั้นจะมีขนาดใหญ่กว่านี้สองเท่าลงยันต์เหมือนกันทุกอย่าง และเส้นสายลายวาดนั้นเหมือนกัน
ผ้ายันต์ผืนนี้ใช้ปากกาเขียนทั้งผืน หมึกจะจางๆลงไปบ้างแต่พอยังให้เห็นชัดเจน ผ้ายันต์ผืนนี้ใช้ได้ทั้งเมตตา มหาเสน่ห์ หรือที่เกี่ยวมหานิยมต่างๆ ถึงจะเป็นผ้ายันต์ไม่โด่งเหมือนสำนักอื่นแต่ด้วยผ้าที่นำมาใช้ทำและการวาดรูปเขียนอักขระก็ใช่ย่อยครับ เหมาะสำหรับร้านค้าร้านขายมากๆ
|