วันนี้มีสองเรื่องที่จะมาขอเล่าสู่กันฟัง สำหรับผู้ที่สะสมพระเครื่องสายครูบาดอนตัน อย่างน้อยก็เป็นความรู้ก็ว่าได้ เรื่องแรกนั้นหลายคนที่เคยมีโอกาสไปเที่ยววัดดอนตันหรือห้อยวัตถุมงคลครูบาดอนตันของท่านอยู่ คงเกิดความสงสัยว่าทุกครั้งที่ไปกราบรูปเหมือนท่านหรือจะอาราธนาพระเครื่องของท่านขึ้นคอนั้น มีคำกล่าวเป็นภาษาบาลีหรือไม่ ซึ้งแท้จริงแล้วนั้นคำกล่าวที่เป็นคำอาราธนาถึงครูบาดอนตันนั้นไม่มี เพราะเคยไปสอบถามเจ้าอาวาสหรือพระเถระชั้นผู้ใหญ่แล้วท่านบอกว่า คำกล่าวอาราธนาของครูบาดอนตันนั้นไม่มี เพราะท่านไม่ใช่เทพยดาที่ต้องมีคำกล่าวหรือคำอันเชิญ แต่ที่พระเกจิรูปอื่นที่มีคำกล่าวนั้นก็เพราะว่าลูกศิษย์ลูกหาหรือพระท่านได้นำคำบาลีบางบทที่เกี่ยวกับพระเกจิรูปนั้นนำมาเป็นคำอาราธนา ดังนั้นปัจจุบันนี้ที่วัดดอนตันก็ยังไม่มีคำกล่าวอาราธนาครูบาดอนตัน  แต่บางคนอาจจะบอกถ้าไม่คำกล่าวหรือว่าบทอาราธนาเลยก็อาจดูไม่ขลังหรือเหมือนกับท่านครูบาไม่อาจรับรู้ได้ ผมเลยขอแนะนำว่า บทที่ครูบาดอนตันมักใช้ประจำ หากบอกไปก็เหมือนใกล้เกลือกินด่างนั้นก็คือ บทไตรสรณ์คม พุทธังสะระนะงคัจฉามิ ธัมมังสะระนังคัจฉามิ สังฆังสะระนังคัจฉามิ ซึ้งครูบาจะใช้คาถาบทลงตะกรุดผ้ายันต์อยู่เสมอ ซึ้งถือไตรสรณ์คมคือแก้วสามประการเป็นที่ตั้งนั้นเอง

  หลายคนที่สะสมชานหมากครูบาดอนตัน หลายท่านคงมีความสงสัยอยู่บางว่าขนาดของพระชานหมากนั้น บางองค์จะใหญ่บางองค์จะเล็ก เหตุที่พระชานหมากของครูบาดอนตันมีขนาดไม่เท่านั้น เกิดจากการผู้ที่ปาดขอบข้างของชานหมากทั้งสี่ด้านนั้นไม่เท่ากัน องค์ที่มีขนาดใหญ่นั้นจะสังเกตเห็นว่าปีกข้างทั้งสี่ด้านของชานหมากจะถูกปาดในลักษณะเฉียง45องศาเลยทำให้ได้เนื้อของชานหมากเพิ่มมากขึ้น แต่บางองค์นั้นการปาดขอบข้างของชานหมากจะปาดในแนวตรง90องศาจึงทำให้ไม่มีเนื้อเกินของชานหมากจึงให้มีขนาดเล็กกว่าองค์ที่ปาดเฉียง แต่การปาดทั้งสองแบบนี้ขนาดองค์พระก็มีขนาดใหญ่กว่ากันเล็กน้อยแต่พิมพ์ขององค์พระครูบาดอนตันและซุ้มเรือนแก้วนั้นจะมีขนาดเท่ากันทุกองค์ เพราะบางคนกลัวว่าองค์ที่เล็กหรือองค์ที่ใหญ่นั้นจะเป็นของเก๊หรือเปล่า อันนี้ไม่ใช่จุดที่นำมาชี้เก๊แท้ แต่จุดที่นำชี้เก๊แท้นั้นจะอยู่บนตัวครูบาดอนตันครับ เท่าที่สังเกตดูนั้น พิมพ์หลังเลข1ส่วนใหญ่จะเป็นการปาดแนวตรง90องศาและจะมีเส้นเกศาของท่านอยู่มากเพราะทำขึ้นชุดแรกเนื้อชานหมากจะมีสีน้ำตาลเข้มหรือเกือบเป็นสีดำ แต่มีบางทีที่หลังเลข1จะเป็นสีน้ำตาลแดงแต่ก็จะพบเห็นน้อยมาก แต่ถ้าหลังครุฑนั้น ถ้าเทียบจำนวนแล้วจะมีจำนวนอยู่เท่าๆกันคือพบทั้งปาดแนวตรงหรือปาดแนวเฉียง ความนิยมเท่าๆกันแต่เส้นเกศาจะไม่ค่อยพบเห็นหรือจะเห็นบางองค์แค่เส้นสองเส้นเท่านั้นสีของชานหมากส่วนใหญ่จะเป็นสีน้ำตาล แต่ที่หลังครุฑเป็นสีดำนั้นจะพบเห็นน้อยมาก  จุดที่สำคัญที่บ่งบอกความสวยงามความสมบูรณ์ก็คือ พิมพ์ต้องชัดเจน มีจุดตำหนิครบ ไม่บิดเบี้ยวโค้งงอ ทองที่ติดกับชานหมาก อย่างนี้ถือว่าสมบูรณ์ใครเห็นก็ชอบครับ

ภาพถ่ายที่ทางร้านได้ถ่ายพระแต่ละองค์นั้นจะใช้แสงจากธรรมชาติ และไม่ใช้โปรแกรมตัดต่อภาพแต่อย่างใด เพื่อให้พระที่ถ่ายใกล้เคียงกับของจริงมากที่สุด ซึ้งบางครั้งการถ่ายแบบธรรมชาติอย่างนี้ภาพที่ออกมานั้นยังสวยไม่เท่าของจริงก็มี หากถ่ายภาพแล้วใช้โปรแกมคอมฯช่วยนั้นภาพที่ออกมาจะสวยงาม ดูแล้วน่าเช่าหา แต่เสียตรงที่ว่าภาพที่ใช้โปรแกมคอมนั้นภาพกับของจริงมักไม่ใกล้เคียงกัน ภาพจะออกมาดูสวย บางครั้งเมื่อเช่าหาไปแล้วจะทำให้เสียความรู้สึกกันเสียเปล่าๆ พระทุกองค์ของทางร้านจะถ่ายแบบใช้แสงธรรมชาติทั้งหมด องค์จริงเป็นอย่างไรในภาพก็เป็นแบบไหนทุกประการครับ

        อีกเรื่องหนึ่งจะพูดวันนี้คือ ตะกรุดครูบาดอนตันนั้นในปัจจุบันนี้มีคนได้เก็บสะสมหรือใช้พกติดตัวกันมากขึ้น ซึ้งตะกรุดท่านนั้นได้สร้างชื่อเสียงในคราวช่วงสัทธิคอมมิวนิสต์เข้ามาเผยแพร่เข้าสู่เมืองน่านจนเกิดการสู้รบขึ้นในช่วงปี2510 วันเสียงปืนแตกที่ตำรวจตระเวนชายแดนเสียชีวิตที่เชียงกลางจนถึงวันที่ผู้ร่วมพัฒนาชาติไทยได้เข้ามอบตัวที่สนามกีฬาจังหวัดน่านเมื่อปี2524 ถือว่าช่วงนั้นเป็นช่วงที่ใครต่อใครหลายคนได้มีประสบการณ์เกี่ยวกับวัตถุมงคลครูบาดอนตันท่าน ในปัจจุบันก็มีพระเครื่องหลายรุ่นที่ได้รับความนิยมขึ้นมาและค่อนข้างมีราคาสูง จึงให้ทำเกิดการปลอมพระเครื่องของท่านขึ้นมา แต่ก็สามารถแยกแยะได้ว่าอันไหนแท้อันปลอม ที้นี้วัตถุมงคลที่เป็นตะกรุดนั้นจากอดีตจนถึงปัจจุบันนั้นเท่าที่พบเห็นมายังไม่มีของปลอมขึ้นมาและยังสามารถแยกแยะได้ว่าเป็นของครูบาดอนตันหรือไม่หรือว่าเป็นของพระรูปอื่น เพราะเอกลักษณ์ต่างๆไม่เหมือนกันและตะกรุดที่ทำขึ้นนั้นยังทำคนละแบบไม่ทำซ้ำกัน แต่ตอนนี้เริ่มจะมีปัญหาตรงที่ว่าเมื่อก่อนสิ้นครูบาดอนตันแล้ว ไม่มีพระรูปไหนที่ทำตะกรุดตามตำราของครูดอนตันขึ้นมาเป็นจริงเป็นจัง บางครั้งพระที่ทำตามตำราครูบาดอนตันบางอย่างเอกลักษณ์ก็ยังไม่เหมือนซึ้งแยกออกได้ง่าย ปัจจุบันมีพระอาจารย์รูปหนึ่งท่านมีจิตเมตตาที่จัดทำตะกรุดครูบาดอนตันขึ้นเพื่อสืบสานตำราให้คงอยู่ต่อไป และได้ให้ญาติโยมได้ตะกรุดที่เป็บตำราของครูบาดอนตันแท้ๆ เจตนาท่านนั้นดีมาก แต่น่ากลัวตรงที่ว่าตะกรุดที่ท่านทำขึ้นมานั้นเหมือนตะกรุดครูบาดอนตันเลยก็ว่าได้ ไม่ว่าตะกรุด11หลอด 7 หลอด 14หลอด 28 หลอด 32 หลอด ฯ แต่ตอนนี้ตะกรุดท่านยังใหม่ ตัวด้ายตัวตะกรุดยังใหม่ สามารถแยกได้อันไหนของครูบาดอนตัน อันไหนของพระอาจารย์ แต่ใครที่เช่าของพระอาจารย์ไปแล้วหวังว่าจะไปทำให้มันเก่าถึงยุคครูบาดอนตันนั้น แล้วนำมาขายต่อแล้วบอกว่าเป็นของครูบาดอนตัน ท่านอย่าหวังเลยเพราะหลักการพิจารณามันมี่ว่าอันไหนของครูบาดอนตัน อันไหนของพระอาจารย์ท่าน และท่านก็อย่าคิดทำเลยนะครับ เพราะจากประสบการณ์ที่เล่นสายครูบาดอนตันมา คนที่คิดทรยศครูบาอาจารย์ โดยเฉพาะครูบาดอนตันนั้น คนหนึ่งก็ประสบอุบัติเหตุรถชนตายคาที่ อีกคนก็ไฟไหม้บ้านสุดท้ายก็ต้องตาย  คนที่ยังอยู่ก็เตรียมตัวรับกรรมไว้เถอะ แต่ถ้าบางคนเช่ามามีเจตนาดีเพราะของครูบาดอนตันหายาก ราคาแพง ของพระอาจารย์ราคาไม่แพงและหาง่าย ท่านก็ควรเขียนชื่อแยกเอาไว้เพราะจะได้ไม่หลง อนาคตต่อไปวันข้างหน้าเผื่อท่านล้มหายตายจากไป ลูกหลานของท่านที่ได้รับมรดกมาก็จะได้รู้ว่าอันไหนของครูบาดอนตัน อันไหนของพระอาจารย์ ถ้าท่านไม่เขียนต่อไปก็อาจถูกเหมารวมว่าไปของครูบาดอนตันเสียหมด

   ต่อไปใครที่จะเช่าตะกรุดครูบาดอนตันให้พิจารณาให้ดีกันนะครับ ส่วนตัวผมนั้นมีวิธีการแยกแยะออกครับ ไม่ขออธิบายแล้วกันขอสงวนไว้เป็นความรู้ส่วนตัว เมื่อผมเขียนให้ทุกคนได้รับรู้แบบนี้แล้ว ต่อไปก็หาคนมาเช่าตะกรุดที่ร้านยากขึ้นมั้ย อันนี้ผมไม่ได้หวัง ว่าท่านจะมาเช่าตะกรุดที่รานอย่างนั้น หวังให้ทุกคนได้รับรู้ข้อมูลใหม่ๆ เพื่อจะได้นำไปพิจารณาในการเช่าหา หลายคนต่อไปอาจจะกลัวว่า ถ้าอย่างนี้ก็เล่นตะกรุดครูบาดอนตันยากขึ้น อันนี้ผมขอตอบว่าในเมื่อพระกรุ หรือพระบางองค์ ซึ้งมีเพียงตำนาน หรือคำเล่าขานที่สืบต่อกันมา วัตถุงคลบางอย่างอายุหลายร้อยปี ซึ้งผมเชื่อแน่ว่าคนที่เล่นปัจจุบันนี้ก็ยังไม่เกิดกัน แล้วยังไม่มีใครเห็นว่าพระเกจิท่านทำขึ้นมากี่องค์กี่พิมพ์ แล้วทำมากี่รุ่น ก็ไม่มีบันทึกหลักฐานที่แน่นชัด พวกเรายังแยกแยะเก๊แท้ได้ ยังเช่าหาได้เพียงข้อมูลอันน้องนิดหรือที่เป็นเพียงคำบอกเล่าสืบต่อๆๆกันมา  แล้วเพียงแค่ตะกรุดครูบาดอนตันที่สร้างขึ้นมาไม่เกิน30-40ปี ถ้าไม่สามารถแยกแยะได้ก็ไม่รู้จะว่าอย่างไรกันแล้วครับ

  ใครที่เช่าตะกรุดผมไว้ก่อนหน้านี้ถือว่าท่านโชคดีแล้วครับ