เจ้าตำหรับ ยันต์ตะกรุดปรอทอันโด่งดัง แห่งเมืองเชียงใหม่ ตะกรุดปรอทของท่านช่วยด้านถูกสัตว์มีพิษเช่นแมงป่องต่อย ใช้ยันต์ปรอททาที่แผล ว่ากันว่าสามารถดูพิษได้ รวมทั้งหากเด็กอ่อนร้องไห้เวลากลางคืนซึ่งอาจถูกรบกวนจากสิ่งอัปมงคลเมื่อนำยันต์ปรอทมาห้อยคอเด็ก เด็กก็จะหายเป็นปกติไม่ร้องไห้ นอกจากนี้ยังใช้กันภูตผีได้อีกด้วย คนนับถือกันมาก ส่วนยันต์กาสะท้อนใช้คาดที่เอว เด่นทางหนังเหนียวยิงไม่เข้า ลักษณะเป็นการเขียนยันต์ในแผ่นทองแดงแล้วนำมาม้วนใช้เชือกสีแดงร้อย ผู้ที่ได้รับมาใช้ผูกที่เอวติดตัวไป
ประวัติของครูบาคำปัน มหาวัณโณ อดีตเจ้าอาวาสวัดหัวฝาย เดิมเป็นชาวประตูลี้ อำเภอเมืองลำพูน เคยมาบวชอยู่วัดศรีโสดา ต่อมาทางวัดหัวฝายขาดเจ้าอาวาส พระสงฆ์ที่มีอยู่ส่วนหนึ่งไม่ได้อยู่ประจำวัดหัวฝาย มักอยู่วัดอื่นและไปๆ มาๆ ขณะนั้นหลวงพ่อจู จิสาโร เป็นพระประจำวัดหัวฝายจึงไปนิมนต์ครูบาคำปันจากวัดศรีโสดามาเป็นเจ้าอาวาสวัดหัวฝายตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๑๐ ชาวบ้านทั่วไปต่างศรัทธาในตัวของครูบาคำปันเนื่องจากมีความรู้ด้านเวทมนต์คาถาขับไล่ภูตผีปีศาจ อีกทั้งมีความรู้ด้านยาสมุนไพรที่มาสามารถเป็นที่พึ่งของชาวบ้านทั่วไปได้
เรื่องเวทมนต์คาถา ชาวบ้านข้างวัดหัวฝายเล่าว่า สมัยก่อนมีเรื่องผีมาเกี่ยวข้อง หากถูกผีเข้าญาติพี่น้องจะพามาหาครูบาคำปัน รายหนึ่งผีตายโหงเข้า ญาติพามาวัดหัวฝาย ขณะนั้นครูบาคำปันติดนิมนต์ด้านนอก คนถูกผีเข้าเอะอะโวยวายเสียงดัง ญาติพี่น้องช่วยกันจับ ๓ คน ๔ คนยังจับไม่ค่อยอยู่ พอครูบาคำปันมาถึงวัด ชาวบ้านที่มาดูเหตุการณ์ร้องบอกว่าตุ๊ลุงมาแล้ว ผีออกทันที คนถูกผีเข้าหงายหลังตึงเลย ตุ๊ลุงจะพกตะกรุดปรอทติดตัวไว้ ตุ๊ลุงจะนำตะกรุดจี้ตามตัวคนถูกผีเข้า จุดนั้นบ้างจุดนี้บ้าง เชื่อกันว่าผีจะหลบอยู่ตามส่วนของร่างกาย เมื่อจี้ถูกจุดที่ผีอยู่เช่นใต้รักแร้ คนถูกผีเข้าจะร้อง ดิ้น จนผีออก
"สมัยตุ๊ลุงอยู่จะสนุก ชาวบ้านมามุงดูกันเวลาที่คนถูกผีเข้ามาให้ตุ๊ลุงไล่ผี มาทุกเวลา กลางคืนก็มา เวลาผีเข้าญาติมาส่งที่วัดเวลากลางคืนก็จะรู้สึกกลัวมากกว่าปกติ สมัยก่อนวัดนี้เปลี่ยว คนถูกผีเข้ามาก็จะร้องเสียงดัง น่าแปลกที่ปัจจุบันไม่มีผีเข้าแล้ว"
ด้านสมุนไพรรักษาโรคที่ครูบาคำปันเชี่ยวชาญและช่วยชาวบ้านได้
"เมื่อชาวบ้านเจ็บป่วยจะมาหาตุ๊ลุงให้รักษา หรือมาไม่ได้ก็ให้ญาติมาขอยา เรียกกันว่า ยาถีบ แก้ไข้ร้อนใน ปวดท้อง กินแล้วตัวเย็นลง ยาเป็นสมุนไพรรากไม้หลายชนิด บรรจุอยู่ในถุงผ้า เมื่อบอกอาการและรับยาจากตุ๊ลุงแล้ว ญาติพี่น้องจะนำสมุนไพรฝนกับหิน ใส่ในขันไปให้คนไข้กินก็จะหายจากโรค หากมีอาการปวดข้อ ปวดกระดูก ตุ๊ลุงจะรักษาด้วยการนำเหล็กแหลมมาทิ่มรอบบริเวณที่ปวดให้เลือดซึมออกมา แล้วก็นำยาผสมเหล้าขาวทาให้ตัวยาซึมเข้าแผล โรคก็จะหาย"
ครูบาคำปัน ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดหัวฝายตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๑๐ จนมรณภาพเมื่อปี พ.ศ.๒๕๓๘.
ขอขอบคุณ ข้อมูลจากท่าน พ.ต.อ.อนุ เนินหาด
