ครูบาเจ้ากาวีระะท่านถือเป็นพระองค์บุญของชาวบ้านถ้ำ อีกทั้งท่านยังเป็นพระนักพัฒนาเป็นที่เลื่อมใสของชาวบ้านมาก ท่านครูบาเจ้ากาวิละเป็นบุตรของพ่อตา แม่คำ หวานเสียง เกิดในปีพ.ศ. 2411 มีพี่น้องทั้หมด 8 คน ได้แก่
1.แม่อุ้ยปั๋น
2.พ่อป้อม
3.ครูบาเจ้ากาวีระ
4.แม่ตุ่น
5.แม่สุข
6.พ่อหน้อยปัญญา
7.พ่อหนานมูล
8.พ่อหล้าพล้อย
ครูบาเจ้ากาวีระะได้บรรพชาเมื่อ พ.ศ. 2423 และอุปสมบท เมื่อพ.ศ.2432 ท่านมีหน้าที่และผลงานที่สำคัญได้แก่ พ.ศ. 2441 ได้รับเลือกเป็นเจ้าอาวาสวัดสุวรรณคูหา
พ.ศ. 2445 สร้างกำแพงรอบวัดสุวรรณคูหาทั้ง 4 ด้าน
พ.ศ. 2450 สร้างกุฏิ พระภิกษุสงฆ์ สามเณร ณ ตอนนั้นมีพระภิกษุสงฆ์รวมทั้งหมด 34 รูป สามเณรทั้งหมด 14 รูป
พ.ศ. 2453 สร้างวิหารวัดพระธาตุจอมศีล
พ.ศ. 2454 ร่วมกับพระยาสมุทร( เจ้าอาวาสวัดปงสนุก) สร้างวัดปงสนุกขึ้นมา
พ.ศ. 2454 สร้างโฮงก๋อง ( หอระฆัง ) พร้อมปูลานวัดเป็นอิฐทั้งหมด
พ.ศ. 2455 สร้างเจดีย์วัดสุวรรณคูหา
พ.ศ. 2456 ถวายทานเจดีย์วัดสุวรรณคูหา
พ.ศ. 2457 สร้างพระธาตุช้างแก้ว
พ.ศ. 2458 เดือน 5 เป็ง ( ราวเดือนกุมภาพันธ์ ) ถวายทานพระธาตุช้างแก้ว
พ.ศ. 2460 สร้างพระวิหารวัดสุวรรณคุหา
พ.ศ. 2461 ถวายทานพระวิหารวัดสุวรรณคุหา
พ.ศ. 2462 สร้างพระวิหารวัดรัตนคูหาวณาราม ( วัดกลางดง / วัดช้างแก้ว / วัดดง )
พ.ศ. 2463 ถวายทานพระวิหารวัดรัตนคูหาวณาราม
พ.ศ. 2466 ต่อเติมพระวิหารวัดสุวรรณคูหา
พ.ศ. 2490 สร้างอุโบสถวัดสุวรรณคูหา
"วัดพระธาตุจอมศีล" เป็นวัดที่แอบซุกตัวเก็บอยู่กับธรรมชาติ ของ ต.บ้านถ้ำ อ.ดอกคำใต้ จ.พะเยา ประวัติวัดสันนิษฐานว่าเป็นวัดเก่าสร้างมานับร้อยปี มีตำนานที่กล่าวถึงประวัติการสร้างวัดไว้ว่าบริเวณวัดพระธาตุจอมศีลในปัจจุบัน ได้มียักษ์ 2 ตน ซึ่งเป็นสามีภรรยากันและเป็นยักษ์ที่รักษาและอยู่บริเวณภูเขานี้มานาน อาหารของยักษ์ก็คือสัตว์ต่างๆ จากนั้นได้มีพระพุทธเจ้าเสด็จมาบริเวณน้ำออกฮู (รู)ในปัจจุบันนี้ และในเวลานั้นได้มี ยักษ์ที่หิวมากมาหาอาหารก็ได้พบพระพุทธเจ้าซึ่งได้เสด็จมาบริเวณนั้น จากนั้นยักษ์ คิดว่า มีอาหารแล้วและจะจับพระพุทธเจ้ากินเป็นอาหาร และในทันใดนั้นก็จับพระพุทธเจ้า แต่พระพุทธเจ้าก็แสดงอิทธิฤทธิ์ โดยยักษ์ก็จะร้อนเป็นไฟจนยักษ์บอกว่าพอแล้วข้ายอมแล้ว และพระพุทธเจ้าบอกว่าเราหยุดแล้วแต่ท่านยังไม่หยุด พอยักษ์หยุดคิดที่จะกินพระพุทธเจ้าแล้ว จากนั้นจึงยอมทุกอย่างที่พระพุทธเจ้าได้สั่งสอนไว้และได้และได้จำศีลอยู่ที่ภูเขาและต่อมาชาวบ้านได้มีการสร้างวัดซึ่งได้มีชื่อว่า วัดพระธาตุจอมศีล และได้สร้างหอเจ้าพ่อล้านช้างไว้ที่สวนรุกขชาติที่ตำบลบ้านถ้ำใกล้วัดพระธาตุจอมศีล ที่วัดพระธาตุจอมศีลมีสิ่งที่ได้รับให้เป็นที่สุดของโลกดูประการหนึ่ง คือ พระพุทธรูปทรงเครื่องที่ใหญ่ที่สุดในโลก คือ "หลวงพ่อพุกกะยาภรณ์มณีศรีปทุม" พระพุทธรูปในวิหารวัดพระธาตุจอมศีล เป็นพระพุทธรูปที่ฉลองพระองค์ทรงเครื่องขัตติยราชแบบกษัตริย์ เช่น สวมมงกุฎ กรองศอทับทรวง ฉลองพระบาท ฯลฯ งดงามยิ่ง นอกจากนี้ที่วัดพระธาตุจอมศีลแห่งนี้ ยังเหมาะแก่ผู้ที่แสวงหาความสงบ รักการปฏิบัติธรรมและท่องเที่ยวเชิงธรรมชาติ เพราะมีความร่มรื่นของแมกไม้อยู่มาก บริเวณทางเข้าสู่วัดนั้น ยังมีสวนรุกขชาติ ต.บ้านถ้ำ ที่มี "น้ำออกฮู"และแหล่งพันธุ์ไม้นานาพันธุ์ของป่าชุมชนที่มีความอุดมสมบูรณ์ รวมถึง "องค์เจ้าพ่อล้านช้าง" ที่เป็นสิ่งศักดิ์ที่ชาวตำบลบ้านถ้ำนับถือกันเป็นเวลานานมาก ไว้รอให้มานมัสการและเยี่ยมชม
นอกจากนี้ยังมีถ้ำที่ชาวบ้านเชื่อว่าภายในหากเดินไปเรื่อยๆจะไปทะลุทางออกที่ อ.เชียงคำ จ.พะเยา นับเป็นระยะทางหลักร้อยกิโลเมตรทีเชียว ทิวทัศน์มุมสูงบนพระธาตุจอมศีล เป็นวิวดีๆอีกอย่างหนึ่งของที่นี่ โดยเฉพาะช่วงเช้าเหมาะแก่การชมพระอาทิตย์ขึ้นเป็นอย่างมาก ซึ่งเป็นมุมมองที่เห็นตำบลบ้านถ้ำทั้งหมดรวมถึงตำบลใกล้เคียง อ้อ...อย่าลืมนมัสการองค์พระธาตุจอมศีล พระธาตุเก่าแก่ที่เชื่อกันว่าเป็นที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าด้วย ซึ่งมีที่ตั้งอยู่ใกล้กับพระอุโบสถ ที่ใช้เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปทรงเครื่องที่ใหญ่ที่สุดในโลก
|